Ervaar jij als rolstoelgebruiker op je werk weleens hinder van niet-aangepaste faciliteiten of sociale problemen? Hier vind je 10 praktijktips om werkfrustraties te verminderen of zelfs weg te nemen. De tips zijn gebaseerd op onderzoek naar de grootste rolstoel gerelateerde problemen op het werk dat O4 Wheelchairs onlangs in samenwerking met Support Magazine heeft gedaan.
Top 10 Facilitaire rolstoelproblemen op het werk uit onderzoek:
- Invalidentoilet
- Deuren
- Evacuatieplan
- Lift
- Invalidenparkeerplaats
- Koffieapparaat en ‘Nieuwe werken’
- Ontoegankelijke locatie/entree gebouw
- Printer/copier onbedienbaar
- Te krappe werkruimte
- Werkmaterialen onbereikbaar
Tip 1: Regel een goed toilet. Dat scheelt stress.
‘Als je werkgever een invalidentoilet laat installeren, dan is het belangrijk dat de indeling ervan klopt, anders is het zonde van het geld’, zegt Denise Janmaat, directeur Nederlands Instituut voor Toegankelijkheid en ervaringsdeskundige. ‘Laat daarom eerst een tekening checken door een expert.’ Bij het UWV kunnen werkgevers een vergoeding voor het toilet aanvragen, vóórdat de kosten gemaakt worden. Verder: uit het onderzoek blijkt dat collega’s vaak het invalidentoilet bezet houden. Leg uit dat ze er niet steeds gebruik van kunnen maken. Alleen soms een kleine boodschap.
Tip 2: Zorg voor minder zware deuren. Wel zo gemakkelijk.
Zware deuren, bijvoorbeeld met deurdrangers, zijn voor rolstoelers lastig te openen. Brandveiligheidsexpert drs. ing. Jeroen Jansen van BrandveiligNL over – gedeeltelijke – oplossingen: ‘Laat je werkgever controleren of de deurdranger nodig is om een brandcompartiment gesloten te houden, tegen tocht of ter beveiliging. Raadpleeg hiervoor de bouwvergunning of gebruiksmelding-plattegrond. Of vraag of een automatische deuropener mogelijk is. Deze moet dan wel aansturing hebben naar de brandmeldcentrale.’
Tip 3: Maak een Persoonlijk Evacuatieplan. Je voelt je veiliger.
Evacuatieplannen schieten vaak tekort, zo blijkt uit het onderzoek. Ton Rooijakkers, hoofdredacteur van Facilitair Journaal, adviseert: ‘Attendeer je werkgever erop dat hij elk jaar zijn Risico-Inventarisatie en -Evaluatie moet toetsen en dat medewerkers met een beperking hierin extra aandacht dienen te krijgen. En vraag of er voor jou een Personal Emergency Evacuation (PEEP) kan worden ontwikkeld. Dit is een vluchtplan voor individuen, die niet zelfstandig een gebouw kunnen verlaten tijdens een calamiteit.’ Check ook Rolstoeltoegankelijk evacueren bij Nederlands Instituut voor Toegankelijkheid.
Tip 4: Regel een goede werkbasis. Dat is fijner doorwerken.
Zorg ervoor dat de werkplek en andere belangrijke plekken, zoals kantine, entree, lift, en ook werkmaterialen en printer goed bereikbaar zijn. Janmaat: ‘Maak je werkplek compact. Laat alles zo veel mogelijk bij elkaar staan op een logische manier. Bijvoorbeeld een printer op de tafel naast je. Het UWV kan je goed helpen bij het regelen van materialen voor een aangepaste werkplek.’
Tip 5: Laat je werkgever de toegankelijkheid van het pand bespreken met de verhuurder.
‘Sinds 2 jaar heeft Nederland het Gehandicaptenverdrag van de Verenigde Naties (VN) geratificeerd’, vertelt Kim Kroon, vastgoed jurist bij Van Till Advocaten. ‘Dat houdt in dat er de verplichting is om gebouwen toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Maar concrete wetgeving is er nog niet (veel). Als de werkgever/huurder aanpassingen wil doen aan het pand, dan kan er het beste worden overlegd met de eigenaar/verhuurder. Beide partijen moeten proberen goede afspraken met elkaar te maken, zoals over de kostenverdeling. Aanpassingen voor toegankelijkheid kunnen ervoor zorgen dat de waarde van een pand stijgt. Positief dus voor de verhuurder.’
Tip 6: Het nieuwe, flexibele werken. Nadelen, maar óók voordelen.
Vergaderen aan statafels is in. Voor jou is het misschien handig als er een veilige ophoging/ramp is, zodat je kunt staan. En mag de lift altijd werkzaam zijn, zelfs als collega’s een traploopdag hebben? Probeer ook vaker thuis te werken. Janmaat: ‘Als je een keer een mindere dag hebt of de weersomstandigheden zitten tegen, dan is het fijn om vanuit huis te werken. Je kunt dan toch productief zijn.’
Tip 7: Denk mee en reageer adequaat. Dat houdt de werkrelatie gezond.
Komt je werkgever bij je met klachten die gerelateerd zijn aan jouw functioneren als rolstoelgebruiker? Pak het zelf op! Draag oplossingen aan. Zo kom je positief over en word je serieus genomen.
Tip 8: Denk inclusief. Ook bij uitjes en externe gelegenheden.
Uit het onderzoek komen twee grote sociale problemen naar voren die veel rolstoelers ervaren in hun huidige werksituatie: bezoekers/collega’s weten zich geen houding te geven en je kunt niet even koffie halen voor collega’s. Probeer zelf zaken aan te kaarten bij collega’s. Stel bijvoorbeeld een bedrijfsuitje voor waaraan je wel kunt meedoen. En laat je werkgever een open sfeer creëren waarin eerlijke dialoog centraal staat.
Tip 9: Laat jouw situatie ervaren door collega’s. Zo zorg je voor begrip.
‘Geef voorbeelden van jouw situatie’, vertelt Janmaat. ‘Collega’s zien dan zelf dat sommige dingen, zoals even een frisse neus halen, niet eenvoudig zijn voor een rolstoeler. Of vraag of je werkgever een training bewustwording wil organiseren of een rolstoel kan huren, zodat collega’s er zelf één dag in doorbrengen. En wat dacht je van een bedrijfsuitje voor iedereen via de Zonnebloem? Een bijzondere ervaring!’
Tip 10: Probeer te regelen dat je werkgever meerdere gehandicapten aanneemt.
‘Als je investeringen doet voor meerdere medewerkers met een beperking, dan wordt het minder duur’, aldus Janmaat. ‘En komen zij binnen via het UWV, dan kunnen werkgevers aanspraak maken op tegemoetkomingen. Maar vooral: je bent als rolstoeler geen uitzondering meer. Het wordt gemakkelijker om dingen gedaan te krijgen. Collega’s wennen er sneller aan en begrijpen het beter. Het is ook goed voor het imago van het bedrijf!’
